IKASKETA PROZESUAREN ERRONKA EZAGUTZAREN GIZARTEA

kaixo lagunok "ikasketa prozesuaren erronka ezagutzaren gizartea" artikulua, Carlos Castaño eta Inmaculada Maiz (EHUko irakasleak)argitaratutako artikuluaren mapa kontzeptuala daukazue hemen; espero dut modu sinple batean eginez gero ulergarria egingo zaizuela eta interesgarria ere bai internet buruz jakintza eta erabilpen gehiago eduki nahi izatekotan.

DANBORRA

Danborra gaitei laguntzeko eta erritmoa markatzeko instrumentua da. Nafarroako gaitaren danborraren oihartzun-kaxa, gehienetan, letoizko xaflaz egina da. Horrez gainera, pagoz egindako bi uztai ditu, antxume-larruzko bi partxe eta uztai horiek lotzen dituen kalamuzko soka bat, goitik behera, esemeseka, doana. Soka horri larruzko belarriak lotzen zaizkio, larruzko partxeen tentsioa tinkatu eta soinua ozenagoa izan dadin, ez isila. Danborjoleak pagozko makiltxo bana du eskuetan, danborraren goiko partxean jotzeko. Beheko partxean, bestalde, gitarra-hari bat jartzen da, pordoia izenekoa, partxea besarkatuz, soinuaren bibrazioa eragiteko. Danborraren soinua, neurri handi batean, danbor-egilearen eskuaren araberakoa da, gaitaren kasuan ikusi dugun bezala.

TXALAPARTA

Ondorengo bideoan, perkusiozko euskal instrumentu zaharrenetariko baten ekitaldi interesgarri bat ikus dezakezue, TXALAPARTA!!! Gaur egun oraindik ere jotzen jarraitzen da eta gazte askori interesa pizten die txalaparta ikastea. Ona hemen Urretxuko bi gaztek kalean egindako emanaldi txiki bat. Txalaparta, tradizionalki sagardoaren eta baserriaren munduari atxikia egon da. Herri askotan, upeletako sagardoa edateko puntu egokira iristen zenean, txalaparta jotzen zen inguruko jendeari jakinarazteko. Esan izan da milaka urte dituen tresna dela, baina hori ez dago frogatua. Tobera metalezko tresnaren eta kirikoketaren antza dauka, jotzeko moduagatik eta testuinguruagatik. Gaur egun, txalaparta perkusiozko musika tresna bezala erabiltzen da Euskal Herrian, gehienbat folk musikan. Ekitaldi kultural eta politikoetan ere askotan entzuten da. Juan Mari Beltranek, Mikel Laboak, Oskorrik, Hertzainakek, Kepa Junkerak eta beste musikari askok beren instrumentazioan sartu dute, haren soinu bereziak erakarrita. Oreka Tx txalapartari bikotea izan da berritzaile handienetakoa, txalaparta mundu osoko musika estiloekin nahasten baitute: India, Sahara, Mongolia,... Horren emaitza Nomadak Tx filma dugu.